Birlikte, bir hayatı değiştirebiliriz.

ÖZET

Zekat ve sadaka ile yaklaşık 2 milyon kişiye destek oldu

Bu yıl, 114 milyonu aşarak küresel nüfusun %1’inden fazlasını temsil eden, yerinden edilmiş kişi sayısında rekor bir artış yaşanmaktadır. İslami hayırseverlik, bu yer değiştirme krizinin çözümünde önemli bir unsur haline gelmiş ve dünya genelinde milyonlarca mülteciye, ülke içinde yerinden edilmiş kişiye (IDP) ve ev sahibi topluluklara hayati destek sağlamıştır.

Daha Fazlasını Oku
Ortaklar

Dünya Genelinde İslami Hayırseverlik

DESTEKLER

Fetva

ETKİ

Mülteci Zekât Fonunun Etkisi

Zekat ve Sadaka Dağıtım Ülkeleri


HAYAT KURTARMAK VE DAHA İYİ YAŞAMLAR İÇİN İŞ BİRLİĞİ

Ortaklıklara Genel Bakış

UNHCR, dünyanın dört bir köşesindeki mültecilere güvenlik ve fırsatlara erişim imkânı sağlama konusunda kararlı olan çeşitli kuruluşlarla ortaklık yapmakta ve bundan dolayı gurur duymaktadır.

Ekselansları Sheikh Thani bin Abdullah Al-Thani

Ekselansları Şeyh Thani bin Abdullah Al-Thani, Katar’da tanınmış bir hayırsever olmasının yanı sıra önde gelen bir iş adamıdır.

Katar Hayır Girişimi

1984 yılında bir grup Katarlı hayırsever bir araya gelerek komşu ülkelerdeki çatışma ve felaketler nedeniyle yetim kalan çocuklara yardım sağlamak amacıyla “Katar Yetim Sponsorluk Komitesi” adı altında bir topluluk girişimi oluşturdu.

Dünya İslam Birliği

Dünya İslam Kongresi’nin 18 Mayıs 1962’deki toplantısında alınan kararla kurulan Dünya İslam Birliği (MWL), kuruluşundan bu yana dünyadaki en etkili uluslararası sivil toplum kuruluşlarından biri olmuştur.

Kuveyt Zekât Evi

1984 yılında Zekât Evi’nin kurulması, Sadaka’nın ve zekâtın en iyi, en verimli ve yasal olarak izin verilen yollarla toplanması ve dağıtılması çalışmalarını kolaylaştırmaktı.

HİKÂYELER

Dünyanın dört bir köşesindeki mültecilerin deneyimlerine kulak verin

Samia

Çad'da yaşayan Sudanlı mülteci.

Çad’da mülteciler şiddetten kaçışlarını ve sığınak bulmalarını anlatırken, Samia devam eden mücadeleleri paylaşıyor.

Muhammed

14 yaşındaki Rohingyalı yetim.

Genç Muhammed, ölen anne ve babasının huzuru ve Myanmar’a dönmesi için dua ediyor.

Safiye

Savaş nedeniyle yerinden edilen kıdemli Yemenli kadın.

Zorluklara rağmen Ramazan’da teselli buluyor, zor zamanlarda duaya olan inancını ifade ediyor.

Muhammed

Lübnan'daki Suriyeli mülteci baba.

Muhammed, sert kışlar sırasında ailesinin güvenliğinden endişe ediyor ve diğerleriyle birlikte sıcak kalmak ve korunmak için mücadele ediyor.

Yoksulluğa Son

2030 yılına kadar “Yoksulluk içinde yaşayan her yaştan erkek, kadın ve çocuk oranının en az yarı yarıya azaltılmasını” amaçlayan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 1’in temel hedeflerinden biri doğrultusunda, BM Mülteciler Örgütü, mültecilerin haklarını savunarak yoksulluğu sona erdirmeye kararlı şekilde bu kişilerin ev sahibi ülkelerde çalışabilmelerini savunuyor. Mülteciler çalışabildiklerinde kendi kendilerine yetebilirler ve kendilerinin ve ailelerinin geçimini sağlayabilirler, dayanıklılıkları artar, onurları geri kazanırlar ve tüm ailelerin bağımsız ve anlamlı gelecekler inşa etmelerine yardımcı olurlar. Örneğin Pakistan’da zekât fonları, üretim varlıklarının tahsisinin ailelerin küçük ölçekli şirketler kurmasına olanak sağladığı “Yoksulluğu Bitirme” projesi aracılığıyla son derece yoksul mültecilerin ve ev sahibi topluluk üyelerinin ekonomiye ve sosyal hayata katılımını artırdı. Zekât ve sadaka fonları, söz konusu topluluklara (özellikle Lübnan, Ürdün, Irak, Yemen, Moritanya ve Mısır’da) nakdi yardım sağlamak ve böylece ailelerin temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olmak, onların aşırı yoksulluktan korunmalarına katkıda bulunmak ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla olumsuz başa çıkma yöntemlerine başvurmalarını engellemek için kritik bir müdahale.

Açlığa Son

BM Mülteciler Örgütü, en savunmasız bireyler ve topluluklar için güvenli ve besleyici gıdaya evrensel erişimi sürekli olarak desteklemektedir. BM Mülteciler Örgütü, zekât fonları aracılığıyla Irak, Yemen, Lübnan, Ürdün ve Mısır’daki mültecilere ve ülkeleri içerinde yerinden edilmiş kişilere çok amaçlı kullanılabilecek nakit yardımlar dağıtarak, alınan yardımla başta gıda olmak üzere bu kişilerin acil ihtiyaçlarını karşılamalarına olanak sağlıyor. 

Sağlık ve Kaliteli Yaşam

BM Mülteciler Örgütü, mültecilerin ve ev sahibi toplulukların ulusal sağlık sistemlerine erişimini kolaylaştırmak için çabalıyor; bu görev, SKA 3 hedeflerinden birine bağlanıyor: “Mali risk koruması, kaliteli ve güvenli temel sağlık hizmetlerine erişim de dahil olmak üzere evrensel sağlık güvencesine ulaşılması ve herkes için etkili, kaliteli ve uygun fiyatlı temel ilaç ve aşılara erişim”. Zekât ve sadaka fonları, daha da önemlisi, mültecilere ve ülkeleri içerinde yerinden edilmiş kişilere çok amaçlı kullanılabilen nakit yardımlarının sağlanmasına yardımcı oldu. Bu da bu kişilerin sağlık klinikleri gibi genellikle maddi engellerle karşılaştıkları hizmetlere erişmelerine olanak sağladı. Gözlemlerimiz, nakit yardımının temel tedaviler ve tıbbi bakım, doktor ücretleri ve ilaçlar da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde kullanıldığını gösteriyor. Ayrıca sadaka fonları, şubat ayında meydana gelen korkunç depremin ardından Suriye’deki sağlık tesislerinin rehabilitasyonuna da katkıda bulunarak yaklaşık 79.000 kişiye fayda sağladı. Buna ek olarak sadaka, Lübnan’daki 1.871 Suriyeli mültecinin sağlık hizmetlerine ikincil sevklerini de finanse etti. 

Nitelikli Eğitim

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 4’ün temel hedeflerinden biri “Tüm kız ve erkek çocuklarının ücretsiz, eşitlikçi ve kaliteli ilk ve orta öğretimi tamamlamasını sağlamaktır”. Mülteci Zekât Fonu tarafından sağlanan nakit yardımının, mülteci ebeveynlere okul ücretleri, üniforma, ulaşım gibi doğrudan maliyetler konusunda yardım edilmesi ve çocukları okuldan uzak tutan diğer maddi engellerin kaldırılması yoluyla söz konusu eğitime erişimin desteklenmesinde etkili olduğu kanıtlanmıştır. Zekât fonları ayrıca Etiyopya’daki 13.057 Sudanlı mülteci çocuğa malzeme paketleri dağıtmak, üniversite harçları yoluyla yüksek öğretime erişimi desteklemek ve yaklaşık 10 öğrenciye harçlık sağlamak için de kullanıldı. 

Şubat ayında yaşanan depremin ardından Suriye’deki eğitim tesisleri de sadaka fonlarıyla rehabilite edilerek 2 binden fazla öğrenciye destek sağlandı. 

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Yardıma uygun yararlanıcıları belirlemek için kirilganlik değerlendirme çerçevesi tamamlandıktan sonra, Lübnan, Ürdün, Mısır, Yemen, Irak, Moritanya ve Afganistan’daki zekât ve sadaka fonları, kadınların yönettiği birçok hane ve bu hanelerdeki çocuklar da dahil olmak üzere son derece savunmasız ailelere nakit yardımına tahsis ediliyor. Nakit yardımı, özgüveni teşvik ederek, kadın girişimcilere yardımcı olarak ve kadınların ev içinde karar alma yetkisini güçlendirerek koruma ve toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunulmasına yardımcı oluyor. 

Kadınlar ve kız çocukları kaynaklara eşit erişime ve kaynaklar üzerinde kontrole sahip olduklarında ve karar alma süreçlerine anlamlı bir şekilde katılabildikleri ve karar alma süreçlerini etkileyebildiklerinde, cinsel sömürüye, toplumsal cinsiyete dayalı şiddete, çocuk evliliklerine ve zorla çalıştırmaya karşı daha az savunmasız hale gelirler. Genel olarak, nakit yardımına adil erişim, ayrımcı toplumsal cinsiyet ilişkileri, rolleri ve tutumlarında gerçek ve olumlu bir dönüşümün kolaylaştırılmasına yardımcı olur. 

Temiz Su ve Sanitasyon

BM Mülteciler Örgütü, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 6’nın hedeflerinden biri olan 2030 yılına kadar “Herkes için yeterli ve eşitlikçi sanitasyon ve hijyene erişim sağlamayı” taahhüt etmektedir. Bu nedenle, BM Mülteciler Örgütü Mülteci Zekât Fonu, bu Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’ne hem zekât hem de sadaka fonları aracılığıyla tüm dünyada katkıda bulunmaktadır. Bunun en iyi örneği, Etiyopya ve Çad’daki sondaj kuyularının rehabilitasyonunu finanse etmek amacıyla başlatılan ve yaklaşık 120.000 kişiye temiz su sağlamayı amaçlayan yeni Düzenli Sadaka kampanyasıdır. 

Ayrıca, zekât fonlarımızın mültecilere ve ülkeleri içerisinde yerinden edilmiş kişilere sağladığı nakit yardımının da tüm bunlara katkı sunduğu kanıtlanmıştır. 

Ulaşılabilir Temiz Enerji

Güvenli ve sürdürülebilir enerjiye erişim temel bir insani ihtiyaçtır. Bu olmadan, zorla yerinden edilenler (özellikle kadınlar ve çocuklar) daha savunmasız durumda ve hayatlarını yeniden inşa etmek için daha az zamanları var. BM Mülteciler Örgütü olarak mültecilerin enerji ihtiyaçlarını karşılamaya, sürdürülebilir yakıta erişimi iyileştirmeye, sağlık merkezlerine güç sağlamaya ve güneş enerjisiyle çalışan aydınlatma kullanmaya kararlıyız. 

Bu taahhüt ve Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 7’nin 2030 yılına kadar “Uygun fiyatlı, güvenilir ve modern enerji hizmetlerine evrensel erişimi” sağlama hedefi uyarınca, Rohingya mültecilerine yardım amacıyla Bangladeş’e zekât fonları gönderildi. Daha sonra mültecilere, Bangladeş’te yerel olarak bulunabilen ve yemek pişirmek için en iyi yakıt alternatifi olarak değerlendirilen sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG’ler) sağlandı. BM Mülteciler Örgütü ve diğer ortaklar LPG’ye geçişin etkisine ilişkin bir değerlendirme gerçekleştirdi. Çalışma, LPG dağıtımının, kamplardaki Rohingya hanelerinde yakacak odun talebinin %80 oranında azalmasını sağladığını ve ormansızlaşmayı sürdürülebilir ormancılık oranlarına indirdiğini ortaya çıkardı. 

Insana Yakişir iş ve Ekonomik Büyüme

BM Mülteciler Örgütü’nün dünya çapındaki çalışmalarının temel direklerinden biri mültecilere, ülkeleri içerisinde yerlerinden edilmiş kişilere, ülkelerine geri dönenlere, sığınmacılara ve vatansız kişilere; cinsiyetlerine, ırklarına, ekonomik veya hukuki durumlarına bakılmaksızın insana yakışır ve sürdürülebilir işe eşit erişim sağlamaktır. BM Mülteciler Örgütü, Nijerya’daki gelir getirici faaliyetleri destekleyerek hassas durumdaki topluluklara sürdürülebilir ve insana yakışır işler sağlamaya yönelik zekât fonları yaratırken, sadaka fonları da Pakistan’daki mültecilere ve ev sahibi topluluklara teknik ve mesleki eğitim sağlamak için kullanıldı. 

Eşitsizliklerin Azaltilmasi

Mültecilerin yasal statüleri nedeniyle çoğu zaman ev sahibi ülkelerde resmi olarak çalışma hakları yok, bu da gelir ve fırsat eşitsizliklerine yol açıyor. Mültecilerin hukuki statüleri çoğu zaman barınma, sağlık, eğitim ve diğer hizmetlere eşit erişime sahip olmalarını da engelliyor. Zekât fonları, diğerlerinin yanı sıra Lübnan, Irak, Ürdün, Mısır, Pakistan, Bangladeş ve Hindistan’daki yerinden edilmiş savunmasız ailelere çok ihtiyaç duyulan yardımın sağlanmasına yardımcı oldu ve onların temel ihtiyaçlarını karşılamalarına ve hayatlarını yeniden inşa etmek için gereken temel hizmetlere erişmelerine olanak sağladı. Bu; yaş, cinsiyet, engellilik, ırk, etnik köken, köken, din veya ekonomik veya diğer statüye bakılmaksızın herkesin sosyal, ekonomik ve politik katılımını güçlendirmek ve teşvik etmek” olan SKA 10’un temel hedeflerinden birine 2030’a dek ulaşma yolunda uzun bir yol kat edildiği anlamına geliyor. 

Sürdürülebilir Şehir ve Topluluklar

Zekât fonları, aralarında Lübnan, Ürdün, Irak, Yemen, Afganistan ve Mısır’ın da bulunduğu birçok ülkede yerinden edilmiş hassas durumdaki ailelere nakit yardımı sağlanmasına yardımcı oldu. Bu yardım, BM Mülteciler Örgütü’nün mültecilerin kiralarını ödeyebilmelerini sağlayarak, özellikle de birçok ülkede mültecilerin çoğunun şehirlerde yaşadığı düşünüldüğünde, mülteci ailelerin güvenli ve uygun fiyatlı konutlara erişimlerini sürdürmelerine olanak tanıdı. Sonuç olarak, nakit yardımı tahliye riskini büyük ölçüde azalttı ve böylece 2030 yılına kadar “Herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konut ve temel hizmetlere erişimini sağlamak ve gecekondu mahallelerini iyileştirmek” isteyen SKA 11 hedefine uyum sağladı. 

Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar

Zekât fonları, savunmasız mülteci ailelerinin çocuk işçiliği, insan ticareti ve çocuk evlilikleri gibi olumsuz başa çıkma yöntemlerine bağımlılıklarını azaltmalarına yardımcı oldu. BM Mülteciler Örgütü aynı zamanda refakatsiz ve ailesinden ayrı düşmüş çocuklara hayatta kalmalarını ve ihtiyaç duydukları bakım ve korumaya erişmelerini sağlamak için nakit yardımı da sağlıyor ve bu da Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 16’nın önemli bir hedefine katkıda bulunuyor: “Çocuklara yönelik istismarın, sömürünün, kaçakçılığın ve çocuklara yönelik her türlü şiddet ve işkencenin sona erdirilmesi”. BM Mülteciler Örgütü çocuk koruma programları  ayrıca, Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 16’nın bir başka hedefi olan “Her türlü şiddetin ve buna bağlı ölüm oranlarının her yerde önemli ölçüde azaltılması” doğrultusunda, refakatsiz çocukların, psiko-sosyal destek de dahil temel sosyal hizmetlere erişimlerini sağlayarak, çocuklara yönelik cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin önlenmesine yardımcı olmaktadır. 

Hedeflere için Ortaklıklar

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 17’nin sayısız hedefi arasında “Etkili kamu, kamu-özel ve sivil toplum ortaklıklarının teşvik edilmesi ve desteklenmesi” yer almaktadır; bu tür ortaklıklar olmadan, en savunmasız durumdaki mültecilere ve ülkeleri içerisinde yerlerinden edilmiş kişilere yönelik savunuculuğumuz mümkün olmayacaktır. Bu nedenle, BM Mülteciler Örgütü’nün, Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla örgütün İslami Hayırseverlik faaliyetlerini dünya çapında destekleyen 40’tan fazla farklı ortakla ortaklığı bulunmaktadır. Buna 10’dan fazla ülkeden hayır kurumları, vakıflar, şirketler, yüksek net değere sahip bireyler, kamu kurumları, zekât evleri ve helal kuruluşlar dahildir. 

Ortaklıklar aynı zamanda zekât ve sadaka fonlarının dağıtımında da önemli bir rol oynamaktadır. Örneğin Mısır’da mülteciler nakit transferlerini Mısır Postanesi’nin ülke çapındaki 4.000 şubesinden herhangi birinden alabiliyorken, Ürdün’de Kahire-Amman Bankası’ndaki ATM’ler aracılığıyla nakit yardımı yapılıyor. 

HAKKIMIZDA

Mülteci Zekât Fonu

BM Mülteciler Örgütü’nün Mülteci Zekât Fonu, 2017’deki pilot uygulamasından bu yana etkili, uyumlu ve kurumlar ve bireyler tarafından güvenilen önemli bir ortaklık mekanizması oldu. Kuruluşundan bu yana, %70’inden fazlası zekât olan Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan 240 milyon dolardan fazla yardım sayesinde 8 milyondan fazla yararlanıcıya yardım edildi. 

BM Mülteciler Örgütü’nün Mülteci Zekât Fonu sıkı bir yönetim ve denetime tabi olup, her adımda şeffaflık sağlayarak yardım sağlanmasına yol açar. 

Daha Fazlasını Oku
Girişimler

Önemli Noktalar

icon1

Kampanyalar

UNHCR’nin Küresel Ramazan kampanyası, su kıtlığına odaklanan Sadaqat Jariyah girişimlerinin yanı sıra mültecilere temel yardım malzemeleri konusunda yardım ediyor ve farkındalık yaratıyor.

Daha Fazlasını Oku
icon1

Uyumluluk

17. fetva Haziran ayında The North American Imams Fellow (NAIF) tarafından alındı.

Daha Fazlasını Oku
icon1

Olaylar

UNHCR’nin BAE’deki COP28 paneli ve Cenevre’deki üst düzey etkinliği İslami hayırseverlik ve iklim değişikliğine odaklandı.

Daha Fazlasını Oku
icon1

Mülteciler için Küresel İslami Fon (GIFR)

Geçtiğimiz Mart ayında, BMMYK, BM Mülteci Örgütü ve İslam Kalkınma Bankası (IsDB), Mülteciler için Küresel İslami Fon’un (GIFR) faaliyete geçirildiğini duyurdu.

Daha Fazlasını Oku